- က်င္လည္တတ္ေသာစိတ္
- - အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမည္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ စိတ္ေတြဟာ အထိန္းအခ်ဳပ္ မရွိသေရြ႕ အာ႐ံုက်ရာ ေနရာမွာ ေနတတ္တဲ့ စိတ္သေဘာ။
- က်င့္အားေကာင္းေသာစိတ္
- - က်င့္ေနက်၊ က်င့္႐ိုးက်င့္စဥ္ စည္းကမ္းအတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနျခင္းကို အက်င့္စ႐ိုက္တစ္ခုအထိ ျဖစ္သြားေအာင္ က်င့္ႏိုင္စြမ္းကို တိုးျမႇင့္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ထပ္ကာထပ္ကာ က်င့္ယူေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။
- က်စ္လစ္ခိုင္မာျပည့္စံုေသာစိတ္
- - စိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ အားထုတ္မႈ၊ လက္ေတြ႕က်မႈ၊ အဆက္မျပတ္ တရစပ္ျဖစ္ေနမႈ၊ စနစ္တက် ျဖစ္မႈ၊ အတိအက် ျဖစ္ေနမႈေတြေၾကာင့္ သိၾကည့္ရင္း သိမွတ္ရင္း သိရွိေနတဲ့ အသိေတြဟာ က်စ္လစ္ခိုင္မာ ေသခ်ာေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။
- က်ဥ္းက်ပ္ေနေသာစိတ္
- - မိမိစိတ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္ နားမလည္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊ သူတစ္ပါးကလည္း နားလည္မေပးႏိုင္ျခင္း၊ ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လူမႈကိစၥ အခက္အခဲေတြကလည္း မ်ားျပား႐ႈပ္ေထြးလာၿပီး မေျဖရွင္းႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ အႏိုင္က်င့္မႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ မ်ားလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ေရာက္ရွိသြားတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- က်ဥ္းေျမာင္းေသးသိမ္ေသာစိတ္
- - စာေပဗဟုသုတ မရွိျခင္း၊ စဥ္းစားေတြးေခၚ ေျမာ္ျမင္မႈ အားနည္းျခင္း၊ လူသားခ်င္း စာနာစိတ္ထားရေကာင္းမွန္း မသိျခင္းစတဲ့ စိတ္စြမ္းအား မရွိတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- က်န္းမာေနေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- က်ိန္းေသေနေသာစိတ္
- - သိခ်င္ေနတဲ့အသိတစ္ခုကို ရကိုရမယ္လို႔ မိမိရဲ႕ အားထုတ္မႈစြမ္းအားကို ယံုၾကည္ေနတဲ့သူေတြရဲ႕ ေသခ်ာေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- က်ယ္ျပန္႔နက္နဲေသာစိတ္
- - ခႏၶာကိုယ္နဲ႔အတူပါလာတဲ့ စိတ္ေလးခုရယ္၊ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ဆိုတဲ့ ပစၥည္းေျခာက္ခုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိတ္ေျခာက္ခုရယ္၊ စိတ္ကိုမွီၿပီး ျခယ္လွယ္ေနတဲ့ ေစတသိက္ဆိုတာေတြကလည္း ရွိေသးတယ္။ တစ္ခုမွ မျမင္ဖူးေပမယ့္ စကၠန္႔မလပ္ ႏွိပ္စက္ အႏိုင္က်င့္ေနတဲ့့ ဒီစိတ္ေတြဟာ မျမင္ရေပမယ့္ ရွိေနတာ ေသခ်ာေနေတာ့ စိတ္ ေစတသိက္ အေၾကာင္းေတြကို ေတြးၾကည့္႐ံုနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔နက္နဲ ခက္ခဲမယ္ဆိုတာ သိႏိုင္တယ္။
- ၾကားဖူးနား၀စိတ္
- - စိတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စိတ္အလုပ္ကို လုပ္ၾကမယ့္သူေတြအေနနဲ႔ စိတ္အေၾကာင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အေၾကာင္းေတြကို ၾကားဖူးနား၀ ရွိေနတာဟာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူမ်ားေျပာတာေတြ နားေထာင္ပါမ်ားလို႔ နားရည္၀ေနတာကို ကိုယ္တိုင္ တကယ္ သိတယ္ထင္ၿပီး လက္ေတြ႕ အားထုတ္မႈ မရွိရင္ ၾကားဖူးနား၀အသိဟာ ကိုယ္ေတြ႕တကယ္သိတဲ့ အသိမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။
- ၾကားျဖတ္စိတ္
- - တစ္ေန႔တစ္ေန႔ရဲ႕ အခ်ိန္ေပါင္းမ်ားစြာထဲမွာ လူေတြရဲ႕စိတ္ကို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာဟာ အာ႐ံု ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ၾကားျဖတ္စိတ္ေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အဆက္မျပတ္ ၀င္လာ ေႏွာင့္ယွက္ေနလို႔ပဲ။ စိတ္ထဲကို ၀င္လာသမွ် ၾကားျဖတ္ စိတ္တိုင္းမွာလည္း ခံစားမႈတစ္ခုစီ ပါေနတယ္။ ၾကားျဖတ္စိတ္ကို တားဆီးႏိုင္တာဟာ လက္ရွိမိမိ လုပ္ကိုင္ေနဆဲအခ်ိန္မွာ မိမိစိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ သိမွတ္ႏိုင္မွသာ စိတ္သက္သာ ၿငိမ္းေအးမႈကို ရၾကမွာ။
- ၾကားသိစိတ္
- - အသံနဲ႔ပတ္သက္သမွ် အားလံုးဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးထဲက နားရဲ႕တာ၀န္ပဲ။
- ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇင္းစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- ၾကံစည္ေနေသာစိတ္
- - သူတစ္ပါးအက်ိဳး ပ်က္စီးေအာင္ ဘယ္လိုညစ္ပတ္နည္းေတြ အသံုးျပဳရမလဲလို႔ အစီအစဥ္ဇယားဆြဲေနတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ (သတိထားရမွာက သူတစ္ပါး မပ်က္စီးခင္ ညစ္ပတ္တဲ့စိတ္နဲ႔ အစီအစဥ္ဆြဲေနသူရဲ႕ စိတ္အစဥ္က အရင္ပ်က္စီးေနၿပီဆိုတာပဲ။)