- သားနားေသာစိတ္
- - ႀကီးတဲ့သူကို ႐ိုေသ၊ ရြယ္တူကိုေလးစား၊ ငယ္တဲ့သူကို ညႇာတာသနားတတ္တဲ့ ေမတၱာစိတ္။ မိမိအက်ိဳးဆိုတာ မရွိသေလာက္ သူတစ္ပါးအက်ိဳးကိုသာ အကူအညီေပးဖို႔ အျမဲတမ္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတဲ့ ေစတနာစိတ္။ မျပည့္စံုတဲ့သူေတြဆိုရင္လည္း မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ ခ်က္ခ်င္း အကူအညီေပးတတ္တဲ့ က႐ုဏာစိတ္။ ေမတၱာ၊ ေစတနာ၊ က႐ုဏာစိတ္ေတြနဲ႔ အဆင့္အတန္း ျမင့္တဲ့ စိတ္အဆင့္။
- သားပုပ္ေလလြင့္ ေျပာတတ္ေသာစိတ္
- - သူတစ္ပါး တိုးတက္တာ၊ ေအာင္ျမင္တာေတြကို မျမင္ခ်င္၊ မၾကားခ်င္၊ မျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ မနာလို ၀န္တိုတဲ့စိတ္။ အဲဒီစိတ္ေတြ တျဖည္းျဖည္း အရွိန္တက္လာၿပီး ထိန္းလို႔မရတဲ့အဆင့္မွာ သူတစ္ပါးကို နာမည္ဖ်က္ခ်င္တဲ့သေဘာနဲ႔ အဆိုးရြားဆံုး အဓိပၸာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ စကားေတြနဲ႔ ဇာတ္လမ္းဆင္၊ ၿပီးေတာ့ ေတြ႕သမွ်လူကို မိမိရဲ႕ အခ်ိန္ေတြ အကုန္ခံၿပီး ေျပာတတ္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- သိကၽြမ္းေသာစိတ္
- - တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက မိမိကိုယ္တိုင္ အကၽြမ္းတ၀င္၊ မွတ္မွတ္ရရ၊ ေတြ႕ၾကံဳသိျမင္ ၾကားသိခဲ့ဖူးတာကို မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ျပန္လည္ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့အခါမွာ ႐ုတ္တရက္ စိတ္ထဲမွာ ျပန္ေပၚလာတဲ့စိတ္။
- သိခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနေသာစိတ္
- - လူတစ္ေယာက္ ေသခါနီးအခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေပးေနရမယ့္ စိတ္ပံုစံက ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲဆိုတာ အသိခ်င္ဆံုးထဲက အသိခ်င္ဆံုး စိတ္တစ္ခုပဲ။ (ဆရာႀကီး နႏၵာသိန္းဇံကေတာ့ အဲဒီစိတ္က လိုအပ္တာထက္ ပိုသြားရင္ အစြဲတစ္ခု ျဖစ္သြားတတ္တယ္ေနာ္လို႔ သတိေပးဖူးတယ္။)
- သိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေသာစိတ္
-
- ဒုကၡေတြထဲက တကယ္ လြတ္ေျမာက္ခ်င္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အႏၲရာယ္အေပးဆံုး ျဖစ္ေနမယ့္ စိတ္အေနအထား။
(ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒုကၡထဲက လြတ္ေျမာက္ခ်င္ရင္ ဒုကၡျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းေတြကို လုပ္မိေနတဲ့ အမွားကို တကယ္ သိၿပီး ျဖတ္ပစ္လိုက္မွသာ လြတ္ေျမာက္မွာေလ။ ခုေတာ့ တကယ္သိတာ မဟုတ္ဘဲ သိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာဆိုေတာ့ . .) - သိတတ္ေသာစိတ္
- - မိသားစုထဲမွာ၊ လူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာ မိမိလုပ္ေပးရမယ့္(လုပ္ကိုလုပ္ေပးရမယ့္)အလုပ္ကို ဘယ္သူကမွ သတိေပးစရာ မလိုဘဲ မိမိအသိနဲ႔မိမိ စိတ္ပါ၀င္စားစြာ ေဆာင္ရြက္လႈပ္ရွားေနတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- သိျမင္ေသာစိတ္
- - မိမိစိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့ စိတ္ေလ့က်င့္ခန္းကို အဆက္မျပတ္ သိက်င့္ၾကည့္ရင္း မျမင္ရတဲ့စိတ္ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ သဘာ၀ေတြကို ကိုယ္တိုင္လက္ေတြ႕ သေဘာေပါက္ၿပီး သိျမင္လာတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- သိမွတ္ေနေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုမျမင္ဖူးေပမယ့္ ရွိေနတာကို သိေနမွန္းသိလို႔၊ စိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ရင္း ထပ္ဆင့္သိလို႔ရေနတာက စိတ္ေတြရဲ႕ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အဆက္မျပတ္ ျဖစ္လိုက္၊ ပ်က္လိုက္ျဖစ္ေနတဲ့ သဘာ၀ သေဘာတရားေတြပဲ။ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြဟာလည္း အသစ္ၿပီး အသစ္၊ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္ေပၚၿပီး ခ်က္ခ်င္းပ်က္ေနတာေတြကို သိမွတ္ရင္း သိလို႔ရေနတယ္။ တစ္ခါတေလ အေႏွာင့္အယွက္ ကင္းတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာဆိုရင္ သိမွတ္ေနတဲ့ အသိေရာ၊ သိမွတ္ေနတဲ့ အာ႐ံုေတြေရာ၊ အတြဲလိုက္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတာကို ႐ုတ္တရက္ သိလိုက္လို႔ သိစရာအာ႐ံုေတြ ေပၚမလာေတာ့ပဲ ျဖစ္သြားတယ္။ သိမွတ္စရာမရွိေတာ့ဘူးလား? ဘာမွထပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလားလို႔ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္သြားတာမ်ိဳး၊ သိမွတ္ေနရင္း သိသြားတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္တယ္။
- သိသာေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ စိတ္ေလ့က်င့္ခန္းကို အဆက္မျပတ္ ေလ့က်င့္ႏိုင္ရင္၊ မိမိစိတ္ရဲ႕ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲလာတာ၊ သိစရာရွိတာေတြကို သိမႈလြယ္လာတာ၊ အာ႐ံုေျခာက္ပါးရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ စိတ္သေဘာေတြကို နားလည္ လြယ္လာတာ၊ ထင္ထင္ရွားရွား သိသာလာတဲ့စိတ္။