- ကိေလသာစိတ္
-
- လူေတြရဲ႕ စိတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစတဲ့စိတ္ အဓိပၸာယ္ပါပဲ။ စိတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစတာ ဆယ္ခုရွိတယ္။
(၁) လိုခ်င္ႏွစ္သက္ တပ္မက္ျခင္း - ေလာဘစိတ္
(၂) အမ်က္ထြက္ျခင္း၊ ေဒါသထြက္ျခင္း - ေဒါသစိတ္
(၃) မသိတတ္ျခင္း၊ မိုက္မဲေတြေ၀ျခင္း - ေမာဟစိတ္
(၄) ဘ၀ျမင့္ျခင္း၊ ေထာင္လႊားျခင္း - မာနစိတ္
(၅) မွားယြင္းစြာသိျမင္ျခင္း - ဒိ႒ိစိတ္
(၆) ဘုရား တရား စတာေတြအေပၚမွာ ယံုသလို၊ မယံုသလို၊ သံသယျဖစ္ျခင္း - ၀ိစိကိစၥစိတ္
(၇) သြက္လက္မႈမရွိဘဲ၊ ထိုင္းတိုင္းတုိင္း ျဖစ္ေနျခင္း - ထိနစိတ္
(၈) စိတ္ကစုစည္းမႈမရွိဘဲ ပ်ံ႕လြင့္ေနျခင္း - ဥဒၶစၥစိတ္
(၉) မေကာင္းမႈအလုပ္ကို ျပဳလုပ္ရမွာ မရွက္တတ္ျခင္း - အဟိရိကစိတ္
(၁၀) မေကာင္းမႈအလုပ္ကို ျပဳလုပ္ရမွာ မေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း - အေနာတၱပၸစိတ္ - ကုသိုလ္စိတ္
-
- မိမိတို႔ရဲ႕ စိတ္ကို စစ္ေဆးၾကည့္လိုက္လို႔ သူတစ္ပါးကို ထိခိုက္နစ္နာ ပ်က္စီးေအာင္ ၾကံစည္ေနတဲ့ စိတ္ေတြမရွိဘဲ ႐ိုးသားသန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ျခင္းေတြ ျဖစ္ေနရင္ ကုသိုလ္စိတ္ပဲ။
သူတစ္ပါးအက်ိဳးကို လိုလားတာ ကုသိုလ္စိတ္ပဲ။
သူတစ္ပါး ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနတာကို အကူအညီေပးခ်င္တာ ကုသိုလ္စိတ္ပဲ။
သူတစ္ပါးတိုးတက္ ေအာင္ျမင္တာကို ေက်နပ္၀မ္းေျမာက္တာ ကုသိုလ္စိတ္ပဲ။
ေကာင္းမႈျပဳတဲ့ကိစၥေတြမွာ ေငြအားမတတ္ႏိုင္ရင္လည္း လူအား၊ စိတ္ခြန္အားနဲ႔ ပါ၀င္ကူညီတာ ကုသိုလ္စိတ္ပဲ။ - ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္စိတ္
- - အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုခုရဲ႕ လိုအပ္မႈကို မိမိ တတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသမွ် လူအား၊ စိတ္အားနဲ႔ ကိုယ္က်ိဳးမပါဘဲ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ကူညီခ်င္တဲ့စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- ကူးေျပာင္းေနေသာစိတ္
- - အမွန္လို႔ လက္ခံယံုၾကည္ထားခဲ့တာေတြကို အမွားမွန္း သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အမွန္တရားအစစ္ကိုသာ လက္ခံဖို႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားတဲ့စိတ္။ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနရင္း သတိလြတ္သြားလို႔ ၾကားျဖတ္စိတ္ ၀င္လာတာကို သိလိုက္ၿပီး မူရင္းေစာင့္ၾကည့္ သိမွတ္စိတ္ဆီသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ထားလိုက္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- ကဲ့ရဲ႕တတ္ေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- ေကာလာဟလစိတ္
- - စာေပဗဟုသုတ မရွိသူေတြ၊ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ မရွိသူေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစား ခ်င့္ခ်ိန္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တဲ့ စြမ္းအားနည္းၿပီး ျမင္သမွ်၊ ၾကားသမွ် ဒါအမွန္ပဲလို႔ မေသခ်ာေသးဘဲ ခ်က္ခ်င္း ယံုလြယ္တဲ့ စိတ္အေနအထား။
- ကံေသ ကံမယံုၾကည္ေသာစိတ္
-
- ဇယားခ်ၿပီး ပညာရွင္ေပါင္းစံုနဲ႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းၿပီး စနစ္တက် တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အလုပ္တစ္ခုရဲ႕ ရလဒ္ဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္ကို ျဖစ္ရမယ္လို႔ တထစ္ခ် ယံုၾကည္ေနတဲ့စိတ္။
သူ႕သေဘာနဲ႔သူ ျဖစ္ပ်က္တတ္တဲ့ သေဘာတရားေတြ၊ သဘာ၀အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အခ်ိန္မေရြး ပ်က္စီး သြားႏိုင္တာေတြကို ေမ့ေလ်ာ့ေနၿပီး ျဖစ္ရမယ္လို႔ တထစ္ခ် တြက္ခ်က္ထားတဲ့စိတ္။
(ကံကိုယံုၿပီး ဆူးပံုမနင္းရ ဆိုတဲ့ စကားအရဆိုရင္ေတာ့ ဖိနပ္မပါ၊ ေျခဗလာနဲ႔ ဆူးပံုနင္းရင္ေတာ့ ဆူးစူးမွာ ေသခ်ာတယ္။) - ကံအားေလ်ာ္စြာစိတ္
- - စနစ္တက်၊ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္၊ တိတိက်က် တည္ေဆာက္ထားတဲ့၊ တစ္စံုတစ္ရာအေပၚမွာ အျပည့္အ၀ စိတ္ခ်လက္ခ် ယံုၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ စိတ္မ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ တိုက္ဆိုင္မႈသာ ရွိခဲ့ရင္ဆိုၿပီး မေသခ်ာတာကို ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့သေဘာမ်ိဳး ပါ၀င္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- ကိုးကြယ္ခံခ်င္ေသာစိတ္
- - မိမိတစ္ေယာက္တည္း ရပ္တည္ဖို႔ မိမိကိုယ္မိမိ စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ မရွိတဲ့သူေတြ၊ မေတာက္တစ္ေခါက္ သိတာေလးကို တကယ္ သိေနၿပီလို႔ မိမိကိုယ္မိမိ ထင္ထားတဲ့သူေတြဟာ သူတစ္ပါးရဲ႕ စြမ္းအားကို လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ အကူအညီယူၿပီး အသံုးခ်ခ်င္တဲ့ စိတ္ပံုစံ။ ဆရာဟန္ေဆာင္ထားတဲ့ ဆရာအတုစိတ္။