- အေျပာင္းအလဲျမန္ေသာစိတ္
- - အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ေတြဟာ မိမိစိတ္ထဲကို အဆက္မျပတ္ ၀င္ေနတတ္တဲ့ စိတ္သဘာ၀ရဲ႕ သေဘာကို မသိေတာ့၊ ၀င္လာသမွ်စိတ္ရဲ႕ ထိေတြ႕မႈအေပၚမွာ ခံစားတဲ့စိတ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္လာတယ္။ ခံစားမႈမ်ိဳးစံုအေပၚမွာ ျဖစ္ခ်င္မႈေတြက လိုက္ျဖစ္ေပးေနရတယ္။ အဆက္မျပတ္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ခံစားမႈ၊ ျဖစ္ခ်င္မႈေတြကို အမွီမလိုက္ႏိုင္တဲ့အခါမွာ ဟိုခံစားမႈကို လိုခ်င္လိုက္၊ ဒီျဖစ္ခ်င္မႈကို ခံစားလိုက္နဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြ ျမန္ၿပီး မ်ားေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- အၿပိဳင္းၿပိဳင္းထ ပ်က္စီးေနေသာစိတ္
- - မူလပံုစံကို ျပန္ေဖာ္လို႔မရေအာင္ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္အဆင့္ထိ ပ်က္စီးသြားၿပီဆိုတာကို သိသာထင္ရွားေစတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ိဳးနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပတဲ့ စိတ္အေနအထား။ (ပ်က္စီးေနတဲ့ စိတ္အေျခအေနဟာ စိုးရိမ္ေရမွတ္ေက်ာ္ေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။)
- အျပစ္က်ဴးလြန္ရန္ ၾကံစည္ေနေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အျပစ္တင္တတ္ေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အျပစ္ျမင္တတ္ေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အျပစ္ရွာေနေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အျပတ္ရွင္းလိုက္ေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့ စိတ္အလုပ္သေဘာကို ေလ့က်င့္ရင္း ျဖတ္ေတာက္မႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ စိတ္အလုပ္။ (ဥပမာ - မ်က္ႏွာသစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္းကိစၥကို အစကေနအဆံုးထိ လိုက္သိတယ္။ မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးတာနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္တုန္းက သိခဲ့တာေတြ အကုန္လံုး အျပတ္ရွင္းထုတ္လိုက္တယ္။ ထမင္းစားခန္းေရာက္တဲ့အခါမွာ ေရာက္ရွိတဲ့အခ်ိန္ လုပ္ေနဆဲ အလုပ္ေပၚမွာ စိတ္ကိုထားထားတဲ့ စိတ္အလုပ္ကို ဆက္လုပ္ၿပီး သိမွတ္ခဲ့တာေတြ အကုန္လံုး ျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္၊ ဘာပဲလုပ္ေနလုပ္ေန၊ သိေနတဲ့သိမွတ္မႈက ျဖစ္ၿပီးခဲ့သမွ် အရာအားလံုးကို လက္က်န္မရွိေအာင္ အျပတ္ရွင္းၿပီးသား ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။)
- အျပန္ျပန္ အလွန္လွန္ သံုးသပ္ေသာစိတ္
-
- စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္လို႔ သိခဲ့ရသမွ် အသိေတြဟာ သိပံုသိနည္း စည္းကမ္းအတိုင္း ဟုတ္ရဲ႕လား? သိတယ္ဆိုတဲ့ အသိကေရာ တကယ္ ကိုယ္ေတြ႕သိျမင္လိုက္တဲ့ အသိဟုတ္ရဲ႕လား? သိၾကည့္ရတာ နက္နဲလြန္းလို႔ သိၾကည့္ရင္း ခက္ခဲလာတာနဲ႔ ဒီလိုပဲ ျဖစ္မွာပါလို႔ မိမိသေဘာနဲ႔ မိမိ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၿပီး ဟိုလိုလို ဒီလိုလို သိသလိုလို လုပ္လိုက္တာလား? သိၾကည့္ေနရင္းနဲ႔ အရင္က သေဘာမေပါက္ခဲ့တဲ့ ေစတသိက္ေတြရဲ႕ အဓိပၸာယ္အစစ္ကို ေတြ႕ၿပီး ဒီလိုပါလားလို႔ ဆက္စပ္ အေျဖထုတ္ၾကည့္ေနတာလား?
စိတ္အလုပ္ကို စိတ္တိုင္းက် အားထုတ္ၿပီးလို႔ ခဏနားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိရဲ႕စိတ္အလုပ္ကို ျပန္စစ္ေဆးၿပီး သံုးသပ္ၾကည့္တဲ့စိတ္။
- အပြၾကံေသာစိတ္
- - တစ္ခ်ီတည္းနဲ႔ သူေ႒းျဖစ္ေရးကိစၥအတြက္ စနစ္တက် အႀကိမ္ႀကိမ္ေလ့လာၿပီး ေသခ်ာၿပီဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးရတာနဲ႔ အပိုင္လႈပ္ရွားဖို႔ အစီအစဥ္ဆြဲေနတဲ့စိတ္။
- အဖုအထစ္ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- - ကိစၥတစ္ခုကို ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္းေနတယ္ဆိုေပမယ့္ မိမိဘက္က ေျပာေရးဆိုခြင့္မရတဲ့ အေနအထားအေပၚမွာ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနတဲ့စိတ္။