- အစုတ္ပလုတ္စိတ္
- - တန္ဖိုးရွိတဲ့ စိတ္အရည္အေသြးေတြကို အစပ္အဟပ္ တည့္ေအာင္ အသံုးမခ်တတ္လို႔ အဆင့္မရွိတဲ့ အစုတ္ပလုတ္ စိတ္အဆင့္ကို ေရာက္သြားတာပဲ။
- အစြဲအလမ္းျဖစ္ေစေသာစိတ္
- - ေသခါနီး ျပင္ဆင္ရဦးမယ္ဆိုတာလည္း အစြဲတစ္ခု ျဖစ္သြားဦးမယ္ေနာ္လို႔ ဆရာႀကီးနႏၵာသိန္းဇံက သတိေပးဖူးတယ္။
- အစြန္အဖ်ားထက္ ကၽြံသြားေသာစိတ္
- - ရွိသင့္တဲ့စိတ္က အဆံုးစြန္ထက္လြန္ၿပီး အစြန္းထြက္သြားတဲ့ အစြန္းေရာက္ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ ကာမဂုဏ္အာ႐ံု အလိုရွိေနတဲ့စိတ္ကို အလိုလိုက္မိတာ လြန္သြားတာပဲ။ လိုခ်င္ေနတဲ့စိတ္က အထိန္းအခ်ဳပ္မရွိေတာ့ စိတ္တိုင္းက် စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ခံစားၿပီး ႀကိဳက္သြားတဲ့ အစြန္းေရာက္ စိတ္အဆင့္။ ခံစားၿပီးရင္း၊ လိုခ်င္ရင္း၊ ခံစားရင္းနဲ႔ ေက်နပ္တယ္ဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ တစ္ခ်ိန္လံုး ႀကိဳက္တဲ့အရသာကို ခံစားဖို႔၊ လိုခ်င္ေနတာေတြ ရေအာင္ယူဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း စိတ္က အဆံုးစြန္ထိ ေရာက္သြားတယ္။ လိုခ်င္ေနတာေရာ၊ ခံစားတာကိုပါ အစြဲအလမ္း ျဖစ္သြားေတာ့ အစြန္အဖ်ားထက္ ကၽြံထြက္သြားတဲ့ စိတ္အဆင့္။
- အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အစြမ္းသတၱိစိတ္
- - မျမင္ရတဲ့စိတ္ကို စြမ္းအားေတြရွိေအာင္ အဆက္မျပတ္ ေလ့က်င့္ျပဳစု အားထုတ္ထားလို႔ စိတ္စြမ္းအား ျပည့္စံုလာတဲ့ အစြမ္းသတၱိစိတ္။ ေလာကဓံရွစ္ပါးကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ အစြမ္းသတၱိ ျပည့္စံုေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- အစြယ္က်ိဳးသြားေသာစိတ္
- - အစြယ္အားကိုးနဲ႔ ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ ဆင္႐ိုင္းတစ္ေကာင္ကို ထိန္းတဲ့ေနရာမွာ ဆင္ကိုထိန္းတဲ့ခၽြန္းကို ကၽြမ္းက်င္စြာ အသံုးျပဳၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ ဆင္ထိန္းရဲ႕ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ ရမ္းကားေနရာကေန မာန္က်သြားတဲ့ စိတ္အဓိပၸာယ္။
- အစြယ္ခ်ိဳးခံလိုက္ရေသာစိတ္
- - မွန္လ်က္သားနဲ႔ မွားေနတယ္လို႔ စီရင္ခ်က္ခ်ခံလိုက္ရတဲ့သေဘာ။ အမွားအုပ္စုက ေထာင္နဲ႔ေသာင္းနဲ႔ ၾကားထဲမွာ မွန္တဲ့လူက တစ္ေယာက္တည္းဆိုရင္ မိမိရဲ႕အမွန္တရားကို အႏိုင္က်င့္ၿပီး ႐ိုက္ခ်ိဳးခံလိုက္ရတဲ့ စိတ္သေဘာ။
- အဆမတန္ ႐ႈပ္ေထြးေနေသာစိတ္
- - အမွန္က စိတ္ဆိုတာ တစ္ခုၿပီးမွတစ္ခု ၀င္ခြင့္ရတာပါ။ စိတ္သဘာ၀ကို မသိမႈေၾကာင့္ ၀င္လာတဲ့စိတ္ကို လက္ခံၿပီးယူမိ၊ ထပ္ဆင့္ပြားၿပီး ေတြးမိ၊ ေတြးမိတဲ့ အလ်ဥ္မျပတ္ခင္ ေနာက္ခံစားမႈ အေၾကာင္းအရာတစ္မ်ိဳးနဲ႔ စိတ္တစ္ခု ၀င္လာ။ ေနာက္ထပ္ ေရာက္လာတဲ့ စိတ္ေနာက္ကို ပါသြား၊ ထပ္ဆင့္ပြားၿပီး ေတြးမိ၊ ေတြးမိတဲ့အေၾကာင္းအရာ အဆံုးမသတ္ခင္ ေနာက္ထပ္ စိတ္တစ္ခုထပ္၀င္လာ။ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ဆိုေတာ့ ၀င္လာသမွ်ေတြ အကုန္လံုးလက္ခံၿပီး ႐ႈပ္ေထြးကုန္တယ္လို႔ ထင္သြားတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- အဆီအေငၚမတည့္ေသာစိတ္
- - အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့စိတ္ေတြရဲ႕ စိတ္ခ်င္းစိတ္ခ်င္း ထိၿပီးၿငိေနတဲ့ စိတ္သဘာ၀ေတြကို အတိအက် သေဘာမေပါက္ရင္ မိမိစိတ္နဲ႔မိမိ တစ္ခ်ိန္လံုး ျပႆနာတက္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။ (ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လိုအပ္တဲ့အရာက စိတ္ေတြအေၾကာင္းသိေအာင္ ရွာေဖြတဲ့ အသိစိတ္နဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ သတိစိတ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္လာရင္ေတာ့ စိတ္ခ်င္းစိတ္ခ်င္းတည့္သြားေရာ။)
- အေဆာတလ်င္စိတ္
- - စိတ္ဆိုတဲ့အလ်ဥ္ကိုက ျမန္လြန္းေနတာ သူ႔သဘာ၀။ မိမိလုပ္မယ့္ အလုပ္သေဘာကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေတြးေတာ ခ်င့္ခ်ိန္တာေတြ မလုပ္ဘဲ၊ ခံစားစိတ္နဲ႔ လိုခ်င္စိတ္ကို ဦးစားေပးလြန္းရင္ လံႈ႕ေဆာ္တိုက္တြန္းစိတ္က ျမန္ျမန္သာလုပ္လိုက္ကြာလို႔ တိုက္တြန္းခံရတဲ့စိတ္။ (ျမန္ျမန္လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြ မွားတာမ်ားတယ္။ မပီျပင္တာမ်ားတယ္။ မေကာင္းတာမ်ားတယ္။ မေသသပ္တာမ်ားတယ္။)
- အဆိုးအေကာင္းခြဲျခားႏိုင္ေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အဆက္ျပတ္သြားေသာစိတ္
- - သိစရာရွိတာေတြထဲက သိကိုသိသင့္တဲ့ စိတ္သေဘာကို သိလို႔ရသမွ် သိေအာင္သိၾကည့္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာနဲ႔ မဆံုးျဖတ္ခင္က အမွ်င္တန္းေနတဲ့ စိတ္အေတြးေတြ လြင့္ပ်ံ႕ေနတဲ့စိတ္ေတြ အကုန္လံုး ျပတ္ေတာက္သြားတာကို ခ်က္ခ်င္းသတိထားမိတယ္။ (ဒါဟာ ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ အသိက ျဖတ္ခ်ပစ္လိုက္တဲ့သေဘာပဲ။)