ေရွ႕ေနာက္မညီေသာစိတ္
- အမွန္တရားကိုပဲ လက္ခံၿပီး အမွန္တရားအတုိင္းပဲ ေနေတာ့မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးမွ လက္ေတြ႕ ေနၾကည့္တဲ့အခါမွာ ေနလို႔ မရတဲ့အတြက္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ပါလို႔၊ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြကို အေၾကာင္းျပ ဆင္ေျခေပးၿပီး ေရွ႕က ေျပာၿပီးတဲ့ စကားအတိုင္း ေနာက္က လိုက္မလုပ္ႏိုင္တဲ့စိတ္။
ေရွ႕တိုးလို႔မရ ေနာက္ဆုတ္လို႔မရ ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- အမွားကို အမွန္လို႔ တစ္ခ်ိန္လံုး လက္ခံယံုၾကည္ထားခဲ့တဲ့သူဟာ မိမိလက္ခံထားတဲ့ အယူအဆေတြ မွားေနမွန္း သိလိုက္ေပမယ့္ အမွားကို လက္ခံထားတဲ့ အခ်ိန္ၾကာျမင့္မႈေၾကာင့္ အမွားကို စိတ္အစြဲျဖစ္ၿပီး အမွားကို သံေယာဇဥ္ မျဖတ္ႏိုင္ဘဲ အမွားကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ ခက္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
ေရွ႕ေလာႀကီးေနေသာစိတ္
- ျဖစ္ခ်င္မႈစိတ္ေတြ၊ လိုခ်င္မႈစိတ္ေတြ၊ ျပင္းထန္လြန္းအားႀကီးလာရင္ စိတ္အျမန္ႏႈန္းနဲ႔ အညီ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေလာႀကီးစိတ္။
ေရွးဆန္ေသာစိတ္
- ဘိုးဘြားမိဘ အစဥ္အဆက္၊ မိ႐ိုးဖလာ ေရွး႐ိုးထံုးစံ စည္းကမ္း အစဥ္အလာအတိုင္း ေနထိုင္ႀကီးျပင္းခဲ့ရတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြဆီမွာ ရွိေနတဲ့ ေရွးဆန္စိတ္။
ေရွာေရွာ႐ွဴ႐ွဴလက္ခံလုိက္ေသာစိတ္
- ဒုကၡက လြတ္ေျမာက္ခ်င္ရင္ ျဖစ္ခ်င္၊ လိုခ်င္ေနတဲ့ တဏွာစိတ္ကို ျဖတ္ရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံုလံုနဲ႔ သိလုိက္ရတယ္။ ကိုယ္တုိင္လက္ေတြ႕ သိက်င့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း မွန္ေနတယ္။ စာေပအရေရာ၊ လက္ေတြ႕အရေရာ၊ ေစာဒကတက္စရာ မရွိေတာ့လို႔ ယံုၾကည္ေက်နပ္စြာ လက္ခံလိုက္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
႐ိႈးတိုးရွန္႔တန္႔စိတ္
- ရွက္တတ္တဲ့သူေတြဟာ လူအမ်ားေရွ႕ကို ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ဘာ့ေၾကာင့္မွန္း မသိဘဲ ႐ိႈးတိုးရွန္႔တန္႔ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ရွက္ကိုးရွက္ကန္း ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ရွက္အမ္းအမ္း ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ရွက္တတ္တဲ့သူေတြရဲ႕ ရွက္စိတ္။
ရွက္ရမ္းရမ္းေသာစိတ္
- ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
ရွင္းလင္းေနေသာစိတ္
- အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စိတ္ေတြဟာ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ရင္ စိတ္ထဲကို ၀င္၀င္လာတာ ဆက္တိုက္ပါပဲ။ ၀င္လာတဲ့စိတ္တိုင္းမွာလည္း ခံစားမႈတစ္ခုစီကေတာ့ ပါလာစျမဲပဲ။ စိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့ သတိနဲ႔ေနေနရင္ေတာ့ ဘယ္လိုစိတ္မ်ိဳးမွ လက္မခံျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ခံစားမႈျဖစ္ေစတဲ့ စိတ္ေတြမရွိဘူးဆိုရင္ မိမိစိတ္က ရွင္းေနမွာပဲ။ (႐ႈပ္ေနတယ္ဆိုတာက ခံစားမႈျဖစ္ေစတဲ့ စိတ္ေတြကို လက္ခံမိေနလို႔သာ ျဖစ္ခြင့္ရတဲ့စိတ္ေတြက အစြမ္းျပၿပီး ႐ႈပ္ကုန္တာ။)
ေရွာင္ၾကဥ္တတ္ေသာစိတ္
- ဘာအလုပ္ပဲလုပ္လုပ္၊ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေပၚမွာပဲ မိမိရဲ႕အသိကို တည့္တည့္ထားထားတဲ့ သတိရွိေနရင္ ခံစားမႈေတြ ပါလာတဲ့ ၾကားျဖတ္စိတ္ေတြဟာ ၀င္ခြင့္မရဘဲ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းစရာ မလိုေအာင္ ျဖတ္ေတာက္ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။
ေရွာင္တိမ္းစိတ္
- စိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္မႈ အားေကာင္းေနရင္ အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္မွန္သမွ် ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔၀င္လာ၀င္လာ ဖႆအဆင့္ ထိေတြ႕တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ျဖတ္ေတာက္ပစ္လိုက္တယ္။ ထပ္ဆင့္ပြား ခံစားစိတ္အဆင့္ မေရာက္ေအာင္ ႀကိဳတင္ ေရွာင္တိမ္းတဲ့နည္းကို အသံုးျပဳတဲ့သေဘာပဲ။ (ခံစားစိတ္ေၾကာင့္သာ ဒုကၡမ်ိဳးစံုျဖစ္ေနတာပဲဆိုတာ သိေနလို႔ ခံစားစိတ္မလာခင္ စိတ္အထိမွာ ျဖတ္ပစ္တဲ့ ေရွာင္တိမ္းစိတ္။)