ျဖစ္ခ်င္စိတ္
- မိမိစြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အစြမ္းအစကို လူျဖစ္ခြင့္ရတုန္း လူျဖစ္က်ိဳးနပ္ေအာင္ လုပ္ျပၿပီး ခ်န္ထားခဲ့ခ်င္တဲ့ ျဖစ္ခ်င္မႈနဲ႔ ျဖစ္ေအာင္လုပ္တဲ့ ႀကိဳးစားမႈ။ မိုးရြာတုန္း ေရခံထားမွ ရတုန္းေလး ရသေလာက္ ယူထားမွဆိုၿပီး ေအာက္ေျခက သံေခ်းေပါက္နဲ႔ စည္ပိုင္းကို ေရခံမိရင္ေတာ့ မိုးရြာတဲ့ အခ်ိန္ကာလကုန္ရင္ ေရတစ္စက္မွ ရမွာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီလို ျဖစ္ခ်င္လို႔ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ျဖစ္ၿပီးမွ ျပဳတ္က်ကုန္တာ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိမလဲ? က်ဆံုးသြားေစတဲ့ ျဖစ္ခ်င္မႈက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ တြက္ဆခ်င့္ခ်ိန္သံုးသပ္တဲ့ အသိဉာဏ္ေတြ မပါဘူး။ ကဲ! ဘယ္လိုျဖစ္ခ်င္မႈကို ေရြးမွာလဲ?
ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္စိတ္
- ျဖစ္တယ္၊ တည္တယ္၊ ပ်က္တယ္။ ျဖစ္တည္ပ်က္ဟာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ပဲ။ ျဖစ္ေနက်အတိုင္း အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ စိတ္ေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္တယ္၊ တည္တယ္၊ ပ်က္တယ္။ အရာရာဟာ ျဖစ္ၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းပ်က္တာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ပဲ။ အဲဒီ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေနက်အတိုင္း ျဖစ္ၿပီးပ်က္ေနတာကို ျဖစ္ပ်က္သိတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနရမွာ။
ျဖစ္႐ံုစိတ္
- စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ သိမႈအားေကာင္းလာရင္ စိတ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျဖစ္႐ံုေလးျဖစ္တာ၊ ခဏေလး။ ဒါသဘာ၀ပဲလို႔ သိႏိုင္လာတယ္။ သိမွတ္တယ္ဆိုတာကလည္း အဲဒီျဖစ္႐ံုေလး ျဖစ္ၿပီး ပ်က္ျပသြားတဲ့ စိတ္သဘာ၀ သေဘာကို သိ႐ံုေလးပဲ သိေပးတာ။ (မျဖစ္သင့္တဲ့ စိတ္တစ္ခုက ျဖစ္ေတာ့မယ့္အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လုလုေလး လာေခ်ာင္းေနရင္လည္း အျဖစ္မခံဘဲ ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ရမယ္။)
ျဖစ္လြယ္စိတ္
- စိတ္ထဲ၀င္လာသမွ် အာ႐ံုေပါင္းစံုကို လက္ခံၿပီး ခံစားမႈေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ျပေနတာ စိတ္ရဲ႕နဂိုမူလ စိတ္သဘာ၀ပဲ။ အဲဒီလို ျဖစ္လြယ္တတ္တဲ့ စိတ္ကို သိစရာမွန္သမွ်အားလံုး သိလို႔ရေအာင္ သိေပးတဲ့ စိတ္အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးႏိုင္ရင္ လက္ခံတာ လြယ္ကူခဲ့တုန္းကလို သိစရာကို သိေပးတဲ့အခါမွာလည္း လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္လြယ္စိတ္ ျဖစ္ေပးႏိုင္မွာပဲ။
ျဖည့္ဆည္းစိတ္
- လိုေနတာကို ျဖည့္စြက္ေပးတာ၊ ကြက္လပ္ျဖစ္တဲ့ေနရာေတြမွာ အစားထိုးျဖည့္ေပးတာ၊ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္ သိမွတ္တဲ့ေနရာမွာ စိတ္ေတြတစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္တည္ပ်က္ေနသလို သိမွတ္ေနတဲ့ အသိကလည္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု လိုက္သိေပးေနရတယ္။ သိၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း သိစရာေရာ၊ သိေနတာေရာ၊ သိမွန္းသိေနတဲ့ အသိေတြပါ တစ္ခုမွ မရွိေတာ့ဘူး။ သိစရာရွိတာကို ဆက္တိုက္သိလို႔ရေအာင္ မရွိေတာ့တဲ့ေနရာေတြမွာ၊ အသိေတြ ထပ္ဆင့္ ျဖည့္တင္းေပးရမယ္။ သိမွတ္မႈေတြ၊ အဆက္မျပတ္ေအာင္ ျဖည့္က်င့္ေပးတာ၊ ျဖည့္စြမ္းေပးတာ၊ ျဖည့္တင္းေပးတာ၊ ျဖည့္ဆည္းေပးတာဟာ စိတ္အသိရဲ႕ စြမ္းအားေကာင္းလို႔ လုပ္ႏိုင္ေနတာပဲ။
ျဖတ္စားလွ်ပ္စားစိတ္
- လိုခ်င္တပ္မက္တဲ့စိတ္ေတြ လြန္ကဲျပင္းထန္လာရင္ အရွက္တရားဆိုတာ မရွိေတာ့ဘဲ လူလစ္ရင္ လစ္သလို ၾကားက ျဖတ္ခုတ္ၿပီး အႏိုင္က်င့္ လုယူလိုက္တဲ့ ဓားျပလိုစိတ္မ်ိဳး။