- အကန္႔အသတ္ထားထားေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ရင္း ႐ုပ္ခႏၶာကသက္သက္။ စိတ္ေတြကသက္သက္။ အာ႐ံုကသက္သက္။ အာ႐ံုကိုသိတာက သက္သက္။ ျဖစ္ေပၚလာသမွ် ခ်က္ခ်င္း မရွိေတာ့တာကို သိတာက သက္သက္။ သိေနတဲ့အသိကလည္း ခ်က္ခ်င္း မရွိေတာ့တာကို ထပ္ဆင့္ သိတာက သက္သက္။ ၀င္လာသမွ် အာ႐ံုေတြေနာက္ကို လိုက္ပါသြားျခင္း မရွိဘဲ လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနဆဲ အလုပ္ထဲမွာသာ မိမိ အသိရွိေနတာ ေသခ်ာေနတာ သက္သက္။ အရာရာဟာ တစ္ခုၿပီးမွ တစ္ခုစီ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြ သီးသီးသန္႔သန္႔၊ ကြဲကြဲျပားျပား၊ သပ္သပ္စီျဖစ္ေနတာကို အျပတ္အျပတ္နဲ႔ တစ္ျဖတ္စီ သိေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။
- အကုန္အစင္သိခ်င္ေနေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနျခင္းရဲ႕ အစမွအဆံုး။ ၾကားကေန ျဖတ္၀င္လာႏိုင္တဲ့ စိတ္ကို ၀င္ခြင့္မရေအာင္ သိမႈအဆင့္ကို အဆက္မျပတ္ တရစပ္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စိတ္အေနအထား။ ဆက္တိုက္ သိၾကည့္ေနတဲ့အသိနဲ႔ သိစရာအာ႐ံုႏွစ္ခုလံုး ထပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလား? မျဖစ္ဘူးလို႔ ထင္ရေလာက္ေအာင္ သိမ္ေမြ႕ေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။ ဒါၿပီးရင္ ထပ္ၿပီး သိရဦးမယ့္ အသိက ဘာျဖစ္ဦးမလဲ? ဒီအသိက ဘယ္အခ်ိန္ထိ တည္ေဆာက္ေနရမွာလဲ?
- အက်ေကာက္တတ္ေသာစိတ္
- - တစ္စံုတစ္ေယာက္က ဘာရယ္မဟုတ္ အလြတ္သေဘာမ်ိဳး ေျပာဆိုလိုက္တဲ့ အေသးအမႊား ကိစၥေလးကို “ငါ့ကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေျပာတာ” လို႔ အက်ေကာက္တဲ့စိတ္။ ထိခိုက္နစ္နာေစလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ အစီအစဥ္လံုး၀မပါဘဲ လုပ္လိုက္မိတဲ့ တစ္ခုခုေလးကိုလည္း “ငါ့ကိုေစာင္းေျမာင္းၿပီး လုပ္တာ” လို႔ အက်ေကာက္တဲ့စိတ္။
- အက်နာမွန္းသိလိုက္ေသာစိတ္
- - ေလာကဓံရွစ္ပါးရဲ႕ သေဘာတရားေတြ၊ လူ႔ဘ၀ရဲ႕ အေပၚေရာက္လိုက္၊ ေအာက္ျပဳတ္က်လိုက္၊ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ သဘာ၀သေဘာတရားေတြကို ထဲထဲ၀င္၀င္၊ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေလ့လာရွာေဖြၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတာေတြ မရွိဘဲ၊ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ကံေကာင္းျခင္းအက်ိဳးရဲ႕ တိုက္ဆိုင္ ပံ့ပိုးမႈတြန္းအားေတြနဲ႔ အားလံုးထက္ ျမင့္တဲ့ေနရာကို ႐ုတ္တရက္ ေရာက္သြားတာမ်ိဳး၊ တခ်ိဳ႕ကာယကံရွင္ေတြ သတိေတာင္ မထားမိလိုက္ဘူး။ အေပၚဆံုးကို ေရာက္သြားတာ ဆိုေတာ့ အကာအကြယ္ ယူစရာမရွိဘူး။ ကိုင္တြယ္စရာ ဘာမွမရွိဘူး။ မိမိ တစ္ေယာက္တည္း။ ေလတိုက္ရင္ ခံရမယ္။ ေအာက္ကို ျပဳတ္က်ရင္ အ႐ိုးနဲ႔အသား တျခားစီျဖစ္ၿပီ။ ေအာက္ကိုျပဳတ္က်မယ့္ အႏၲရာယ္ကို ေတြးမိေတာ့မွ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ဗဟုသုတ အေတြ႕အၾကံဳ အသိဉာဏ္ ဘာမွမရွိခဲ့တာကို သတိထားမိေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္က်သြားၿပီ။ ေလကတိုက္ေနၿပီ။ ေလဆိုတာကလည္း တိုက္ခတ္ေပးရမွာ သူ႕အလုပ္။ ေလတိုက္တဲ့ဒဏ္ကို ဘယ္လိုအကာအကြယ္မွ မရွိဘဲ တင္းခံလို႔ မရတဲ့အဆံုးမွာ ေအာက္ဆံုးအထိ အတားအဆီးမရွိ ကူညီေဖးမမယ့္လူ မရွိဘဲ ျပဳတ္က်သြားတာ။ ေအာက္လည္းေရာက္ေရာ ေသြးေလမမွန္ေတာ့ဘူး။ ဦးေႏွာက္က အလုပ္မလုပ္ေတာ့ဘူး။ ျပန္ၿပီး နာလန္ထူဖို႔ မလြယ္ေတာ့ဘူး။ အက်နာမွန္းသိတဲ့အခ်ိန္က အရမ္းကိုေနာက္က်သြားၿပီ။ အေပၚဆံုးေရာက္ၿပီးမွ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြမရွိဘဲ ျပဳတ္က်သြားရင္ မေသခင္ လက္က်န္အခ်ိန္မွာ ဘာဆက္လုပ္မလဲ? လူေတြၾကားထဲမွာ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ၿပီးေနရဲလား?
- အေက်ာေပးထားေသာစိတ္
- - ညံ့ဖ်င္းတဲ့သူေတြကို အရည္အခ်င္း တိုးတက္ေစခ်င္ရင္ ည့ံဖ်င္းသူခ်င္း တစ္ေယာက္ေယာက္ကို အေက်ာေပးၿပီး ၿပိဳင္ပြဲတစ္ခု စီစဥ္က်င္းပေပးလိုက္ပါ။ ႐ံႈးသြားတဲ့သူရဲ႕စိတ္ကို ျပဳျပင္တဲ့အေနနဲ႔ အားေပးစကားေျပာေပးရမွာက“မင္းကြာ မင္းထက္ညံ့တဲ့သူက မင္းကို ဒီေလာက္ အတိုင္းအတာထိ အေက်ာေပးထားတာေတာင္မွ မင္းကမႏိုင္ဘူး။ ငါသာဆိုရင္ ဒီပြဲကို မေက်နပ္ဘူး။ ျပန္ ၿပိဳင္မယ္လို႔ေျပာမွာပဲ” (လူလူခ်င္း အေက်ာေပးတဲ့စိတ္ကို လက္မခံတဲ့ စိတ္မ်ိဳးရွိေနသင့္တယ္။)