- တညီတညြတ္စိတ္
- - လူသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လူေတြၾကားထဲမွာ ေနေနရေတာ့ ျမင္သမွ်လူေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္ေတြ၊ ၾကားသမွ်အသံေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္ေတြ၊ အာ႐ံုေျခာက္ပါးနဲ႔ ပတ္သက္သမွ် အာ႐ံုနဲ႔စိတ္နဲ႔ ထိေတြ႕ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့နည္းနဲ႔ သိၾကည့္ပါ။ ၀င္လာတဲ့အာ႐ံုေတြေၾကာင့္ မိမိစိတ္က ဘယ္လို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားလဲ? အာ႐ံုေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္သူပဲ၊ ဘယ္၀ါပဲ သတ္မွတ္မိလို႔ မိမိစိတ္က ေျပာင္းလဲသြားရင္ ျပန္တည့္ရမယ္။ ၀င္လာသမွ် အာ႐ံုေတြကို အေတြးအျဖစ္ ခံစားၿပီး အာ႐ံုနဲ႔ အတူ ေမ်ာပါသြားလား? လက္ရွိအခ်ိန္မွာ မိမိစိတ္ဟာ မိမိအသိနဲ႔ အတူရွိေနရဲ႕လား? အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ေနရင္ အဲဒီ အကုသိုလ္စိတ္ကို အာ႐ံုအျဖစ္ ေျပာင္းယူၿပီး မိမိသိၾကည့္ေနတဲ့စိတ္က သတိျဖစ္ေအာင္၊ ဉာဏ္ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္လိုက္ပါ။ စိတ္ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အားထုတ္ခ်င္တဲ့စိတ္ရယ္၊ သိေပးရမယ့္အဆင့္ထိ သိလို႔ရေအာင္ သိမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ စိတ္ရယ္၊ သိမွတ္ေနမႈအေပၚမွာ စနစ္တက်နဲ႔ မလြဲမေခ်ာ္ဘဲ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈ မွန္ကန္ေနတဲ့ အသိရယ္၊ ၀င္လာသမွ် အာ႐ံုေတြေနာက္ကို ပါမသြားတာ ေသခ်ာေနတဲ့ အသိရယ္၊ မိမိသိမွတ္မႈဘက္မွာ မိမိရဲ႕အသိရွိေနတာ ေသခ်ာေနတဲ့ အသိရယ္၊ တညီတညြတ္တည္း ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
- တဏွာစိတ္
- - ဆာေလာင္တဲ့စိတ္၊ အာ႐ံုေတြကို ဆာေလာင္တဲ့စိတ္၊ ဘ၀အသစ္ တစ္ဖန္ျပန္ျဖစ္ေစတဲ့စိတ္။
- တထစ္ခ်ယံုၾကည္စိတ္
- - အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပၚခြင့္ရတဲ့ စိတ္ ေစတသိက္ေတြထဲက ဘယ္လိုစိတ္အမ်ိဳးအစားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မိမိစိတ္ထဲ ၀င္လာသမွ် စိတ္ေတြကို ဆက္တိုက္ ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ႏိုင္ေနရင္ ခံစားမႈတစ္ခုခု ပါလာတတ္တဲ့ စိတ္ရဲ႕ အႏိုင္က်င့္ ႏွိပ္စက္တာကို ခံစားရတာမ်ိဳး လံုး၀ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ တထစ္ခ် ယံုၾကည္ေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။
- တဒဂၤစိတ္
- - အရာရာဟာ ခဏေလးသာ ျဖစ္ခြင့္ရွိၿပီး ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ပ်က္ အဆံုးသတ္သြားတဲ့ ခဏေလးနဲ႔ အဓိပၸာယ္တူတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- တဒိတ္ဒိတ္ တဒုတ္ဒုတ္ အသံထြက္ေနတဲ့စိတ္
- - ျမင္လိုက္တဲ့ အျမင္ေၾကာင့္၊ ၾကားလိုက္တဲ့ အသံေၾကာင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ လူသားတစ္ဦးဦးရဲ႕ အထိအေတြ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီးခဲ့ သမွ်ေတြထဲက၊ ဒါမွမဟုတ္ မျဖစ္ေသးတဲ့ အေျခအေနေတြထဲက၊ ဒါမွမဟုတ္ ျဖစ္ခ်င္ေနတာေတြထဲက ေတြးေတာ ၾကံစည္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ျပင္းထန္မႈ စိတ္အရွိန္က ဦးေႏွာက္က တစ္ဆင့္ ႏွလံုးအိမ္ဆီကို ေရာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ လႈပ္ခတ္သြားတဲ့ ႏွလံုးခုန္သံကို အဓိပၸာယ္ေဖာ္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- တႏံု႕ႏံု႕စိတ္
- - လူလူခ်င္း ျပႆနာအေရးအခင္း အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ၿပီးသြားလို႔ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ၿငိမ္သက္သြားၾကေပမယ့္ “ မေက်နပ္ဘူးကြာ ေျပာခ်င္တာေတြကို အားရပါးရ မေျပာလုိက္ရဘူး။ အေရးထဲဆို ဒီပါးစပ္က ထြက္မလာဘူး ” စသျဖင့္ မေက်နပ္တဲ့စိတ္ အရွိန္ဟာ မကုန္ေသးဘဲ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ လက္က်န္ရွိေနမယ့္ စိတ္အဓိပၸာယ္။