ဖ်န္ေျဖစိတ္
- ဆန္႔က်င္ဘက္ အယူအဆေတြကို ညီေအာင္ ညႇိေပးတဲ့စိတ္။ သံသယျဖစ္ေနတာေတြ ေျပေလ်ာ့သြားေအာင္ စီစဥ္ေပးတဲ့စိတ္။ မွားေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံလာေအာင္ ေျပာဆိုေပးတဲ့စိတ္။ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အုပ္စုေတြၾကားမွာ ဖ်န္ေျဖစိတ္ဟာ အလိုအပ္ဆံုး စိတ္အရည္အခ်င္းပဲ။
ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူးစိတ္
- လိုခ်င္တပ္မက္ ဆာေလာင္စိတ္ ျပင္းထန္လြန္းတဲ့အခါမွာ လိုခ်င္တာရရင္လည္း ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူးတဲ့စိတ္ျဖစ္သလို၊ လိုခ်င္တာမရ ျပန္ရင္လည္း ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူးတဲ့ စိတ္ကျဖစ္ျပန္ေရာ။ ဒီဖ်ပ္ဖ်ပ္လူးတဲ့စိတ္အဆင့္ ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းကေတာ့ လိုခ်င္တပ္မက္ ဆာေလာင္ေနတဲ့ တဏွာစိတ္ပဲ။
ျဖားေယာင္းစိတ္
- မလုပ္ခ်င္တဲ့အလုပ္ကို လုပ္ဖို႔ ေသြးေဆာင္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ ဒီဘက္ေခတ္မွာ အသံုးမ်ားေနတဲ့ စိတ္အေနအထားပဲ။ လူကုန္ကူးျခင္း လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အရာရာ မျပည့္စံုတဲ့သူေတြကို အဓိကသားေကာင္အျဖစ္ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္တယ္။ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပတာနဲ႔ အသိဉာဏ္ မရွိတဲ့သူေတြကို အဓိကသားေကာင္ အျဖစ္ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္းတယ္။ ဗဟုသုတ အေတြ႕အၾကံဳနည္းတဲ့သူေတြ ရွိေနသမွ်၊ တစ္ဘက္သားကို ယံုၾကည္လြယ္လြန္းတဲ့ သူေတြ ရွိေနသမွ်၊ စား၀တ္ေနေရး ေငြေၾကး အဆင္မေျပတာေတြ ရွိေနသမွ်၊ ျဖားေယာင္းတဲ့စိတ္က လူလိမ္ေတြအတြက္ အထိေရာက္ဆံုး ထုတ္သံုးေနတဲ့ စိတ္လက္နက္ပဲ။
ၿဖီးျဖန္းစိတ္
- မသိတာကို သိတယ္။ မတတ္တာကို တတ္တယ္လို႔ အေယာင္ေဆာင္ ညာ၀ါးၿပီး ေလာေလာဆယ္ အဆင္ေျပေအာင္ ထုတ္သံုးတဲ့ လိမ္လည္စိတ္ အမ်ိဳးအစား။
ျဖဴခါျပာခါက်စိတ္
- လက္က်န္လံုး၀မရွိေအာင္ ေျပာင္တလင္းခါသြားတဲ့အထိ ဆံုး႐ံႈးျပဳတ္က် သုညျဖစ္သြားတဲ့စိတ္။
ျဖဴစင္စိတ္
- မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆကို လက္ခံထားတဲ့ စိတ္အညစ္အေၾကးမရွိဘဲ သဘာ၀ရဲ႕အမွန္တရားေတြကို အမွန္အတိုင္း သိေနလို႔ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ၿပီး ျဖဴစင္သက္သာေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။
ျဖဴးျဖဴးေျဖာင့္ေျဖာင့္စိတ္
- လမ္းမွန္ကိုရွာရင္း လမ္းမွားေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႕ၾကံဳရင္ဆိုင္ ျဖတ္သန္းေက်ာ္လႊားၿပီးတဲ့ ေနာက္ဆံုးမွာ အမွန္နဲ႔ အမွားကို ကိုယ္တိုင္လက္ေတြ႕ ခြဲျခားသိရွိ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး လက္က်န္ အသက္ရွင္ေနခြင့္ရမယ့္ လမ္းေၾကာင္းဟာ ေျဖာင့္ျဖဴးေနမွန္း သိေနတဲ့ စိတ္အဆင့္။
ေျဖဆည္စိတ္
- ေျဖေလ်ာ့စိတ္နဲ႔ ႏွစ္သိမ့္ေပးရင္၊ ေျဖေဖ်ာက္စိတ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းေပးရင္၊ ေျဖရွင္းစိတ္နဲ႔ တားဆီးေပးရင္၊ ေျဖသိမ့္စိတ္နဲ႔ ျပဳျပင္ေပးရင္၊ စိုးရိမ္ပူပန္ ေၾကာင့္ၾက ယူက်ံဳးမရစိတ္ေတြဟာ ေျဖဆည္စိတ္အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး သက္သာသြားေစတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစားမ်ား။
ၿဖိဳဖ်က္စိတ္
- မိမိစိတ္ထဲမွာ မရွိသင့္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစားဆိုရင္ လက္က်န္မရွိေအာင္ ၿဖိဳခ်၊ ဖယ္ထုတ္ပစ္ရမယ့္ စိတ္အဆင့္။ ၿဖိဳဖ်က္ရမယ့္ စိတ္အမ်ိဳးအစားေတြက အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အာ႐ံုနဲ႔စိတ္ စိတ္ခ်င္း ထိေတြ႕တဲ့အခ်ိန္ကို ေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ၿပီး ၿဖိဳဖ်က္ပစ္ရမယ္။ ဒီလို ၿဖိဳဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ အလိုအပ္ဆံုးစိတ္က အသိနဲ႔သတိပဲ။
ေျဖာင့္မတ္စိတ္
- သိစရာရွိတာေတြထဲက သိကိုသိရမယ့္ စိတ္အေနအထားေတြကို သိလို႔ရသေလာက္ သိက်င့္ထားႏိုင္လို႔ မရွိသင့္တဲ့ စိတ္ေတြ ဖယ္ထုတ္ထားႏိုင္လို႔ ၾကားျဖတ္စိတ္ေတြ မ၀င္ႏိုင္ေအာင္ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္ သိမွတ္မႈ အားေကာင္းေနလို႔ ျပဳျပင္ထားတဲ့စိတ္အစဥ္ဟာ ေျဖာင့္စင္းေနတယ္။ ေျဖာင့္တန္းေနတယ္။ ေျဖာင့္ျဖဴးေနတယ္။
ေျဖာင့္မတ္ေနတယ္။ ေျဖာင့္မွန္ေနတယ္။
ျဖစ္ကတတ္ဆန္းစိတ္
- ၾကံဳသလိုေျပာ၊ ၾကံဳသလိုေန၊ ၾကံဳသလိုစား၊ ၾကံဳသလိုအိပ္၊ ၾကံဳသလိုအိမ္ေထာင္က်၊ ၾကံဳသလိုကေလးေတြေမြး၊ ေရာက္ရာအရပ္မွာ ေယာက္ယက္ခတ္ေနသူေတြရဲ႕ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းစိတ္။