- ဒုန္းေျပးေသာစိတ္
- - “ အေ၀းေျပးလမ္းမႀကီးေပၚမွာ ကားႏွစ္စီး မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ တိုက္မိလို႔ ေသကုန္ၾကၿပီ။ အဲဒီေသတဲ့လူေတြထဲမွာ ခင္ဗ်ား အေမကေတာ့ ေနရာမွာတင္ ပြဲခ်င္းၿပီးပဲ ” အဲဒီအသံကို ၾကားၿပီးတည္းက အေမေသတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမႀကီးဆီကို စိတ္က ေရာက္သြားၿပီ။ အေမ့ဆီေရာက္ေအာင္ ေမာင္းပို႔ေနတဲ့ကားအရွိန္က ေႏွးေနတယ္ထင္ၿပီး ျမန္ျမန္ေမာင္းေပးစမ္းပါလို႔ ေအာ္ေျပာတယ္။ ဒီထက္ျမန္ရင္လည္း ခင္ဗ်ားအေမ ရွိတဲ့ေနရာမေရာက္ဘဲ ခင္ဗ်ားေရာ က်ဳပ္ေရာ လမ္းတစ္၀က္မွာတင္ ခင္ဗ်ား အေမေနာက္ လိုက္သြားရလိမ့္မယ္လို႔ ကားေမာင္းေနသူက ျပန္ေအာ္တယ္။ ဒါေတြဟာ စိတ္အလ်ဥ္ေတြ ဒုန္းစိုင္းေျပးေနတာပဲ။ ၾကားလိုက္တဲ့အသံတစ္ခုေၾကာင့္ မျမင္ရေသးတဲ့ေနရာဆီ ခ်က္ခ်င္းေရာက္သြားတဲ့ ဒုန္းေျပးစိတ္အလ်ဥ္။
- ဒံုရင္းစိတ္
- - မူလေနရာကို ေဖာ္ျပတဲ့ စိတ္နာမည္။ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ စိတ္အလုပ္လုပ္ေနရင္း အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ သိမွတ္ေနတဲ့စိတ္က ႐ုတ္တရက္ ေျပာင္းေရႊ႕သြားရင္ မူလစၿပီး သိမွတ္လို႔ရေအာင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ေနရာဆီ စိတ္အသိကို ျပန္ပို႔လိုက္တယ္။
- ဒံုးေ၀းေသာစိတ္
-
- အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္တဲ့ ဥပမာေတြေပးၿပီး နားလည္ေအာင္ေျပာေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ နားမလည္ႏိုင္တဲ့ စိတ္အဆင့္။
(နားမလည္ႏိုင္ျခင္းဟာ ဒုကၡထဲက လြတ္ေျမာက္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံးေစတယ္။)
- ဒိြဟစိတ္
- - ဒီနည္းကို လက္ခံရမလား၊ ဟိုနည္းက ပိုေကာင္းေနလား? ဆိုတဲ့ သံသယစိတ္ဟာ မိမိအတြက္ ေသခ်ာတိက်တဲ့အေျဖကို မရေစဘူး။ ဒုကၡထဲက လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႐ုန္းထြက္ႏိုင္တဲ့ အေျဖမရွိတဲ့ သံသယစိတ္ဟာ သံသရာထဲမွာ ေရစံုေမ်ာၿပီး ပါေနဦးမွာပဲ။
- ဒြန္တြဲစိတ္
- - စိတ္တစ္ခုဟာ ျဖစ္ခြင့္ရလို႔ ျဖစ္လိုက္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းပ်က္သြားတာကို ဒြန္တြဲၿပီး သိေနတဲ့စိတ္။ ျဖစ္ေနသမွ်ေတြအားလံုးဟာ ပ်က္ေနဦးမွာပဲဆိုတာ ဒြန္တြဲၿပီး သိေနတဲ့စိတ္။ သိတာနဲ႔ သတိရွိေနတာကို ဒြန္တြဲၿပီး သိေနတဲ့စိတ္။ သိမွတ္ေနတာေတြေရာ၊ သိမွတ္ေနျခင္းကို သိေနတာေတြေရာ၊ ႏွစ္ခုလံုးမရွိေတာ့တာကိုေရာ၊ ဒြန္တြဲၿပီး သိေနတဲ့စိတ္။