- ဘက္ကန္စိတ္
- - ဘ၀ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ပညာသင္ေပးတဲ့ဆရာကို ဆရာမွန္းမသိတတ္တာ။ ေအးအတူပူအမွ် ဒုကၡခံၿပီး အလုပ္တူတူ လုပ္ခဲ့တဲ့ သူကို အသိအမွတ္မျပဳေတာ့တဲ့ စိတ္ဟာ တပည့္မပီသတဲ့ ဘက္ကန္စိတ္။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေကာင္း မပီသတဲ့ ဘက္ကန္စိတ္။
- ဘက္ညီစိတ္
- - သေဘာထားအယူအဆခ်င္း၊ ယံုၾကည္ခ်က္ခ်င္း တူညီတဲ့ ဆိုးတူေကာင္းဘက္ ေသအတူ ရွင္အတူ ဘက္ညီစိတ္။
- ဘက္လိုက္စိတ္
- - အုပ္စုေတြထဲမွာ ဘယ္အုပ္စုက လူပိုမ်ားလဲ? မွားမွားမွန္မွန္ အုပ္စုေတာင့္တဲ့ဘက္မွာ ငါေနမယ္ဆိုတဲ့ မ်ားတဲ့ဘက္လိုက္ တတ္တဲ့ စိတ္အေနအထား။ ျပႆနာတစ္စံုတစ္ခု တက္ၿပီဆိုရင္လည္း စံုစမ္းေမးျမန္း စစ္ေဆးမႈမရွိဘဲ ေနာက္ခံ ေကာင္းတဲ့လူ ဘက္ကိုသာ မွန္တယ္လို႔ ဘက္လိုက္ ဆံုးျဖတ္ေပးတဲ့စိတ္။
- ေဘာက္က်စိတ္
- - ေဘာက္ဆတ္ဆတ္စိတ္မ်ိဳးရွိတဲ့သူ၊ ဘုကလန္႔က်တဲ့သူ၊ ဘုက်တတ္တဲ့သူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပမႈဟာ လူ႔အသိုင္း အ၀ိုင္းထဲမွာ လူခ်စ္လူခင္နည္းၿပီး တစ္ေယာက္တည္း အထီးက်န္ျဖစ္ေနတတ္တယ္။
- ေဘာင္ခတ္စိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သိစရာရွိတာေတြထဲက သိကိုသိရမယ့္ အသိကို ရေအာင္ သိၾကည့္မယ္။ သိလို႔မရမခ်င္း သိမွတ္ေနတဲ့ စိတ္အလုပ္ကို မရပ္ဘူး။ မျဖဳတ္ဘူး။ မထြက္ဘူးလို႔ မိမိစိတ္ကို မိမိအသိဉာဏ္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်ည္ေႏွာင္ ေဘာင္ခတ္လိုက္တဲ့ စိတ္အဓိဌာန္။
- ေဘာင္ဘင္ခတ္စိတ္
- - မျပည့္တဲ့အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္တယ္တဲ့။ ရွိခဲ့ၿပီးသား စကားတစ္ခုရဲ႕ အဓိပၸာယ္နဲ႔ တူညီတဲ့စိတ္အမ်ိဳးအစား။ မိမိသိတာက နည္းနည္း။ ထင္ေပၚခ်င္လို႔ အမ်ားႀကီး သိသလိုလို ဟန္ေဆာင္ႂကြား၀ါတာက မ်ားေနတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- ဘိုင္က်စိတ္
- - ပိုက္ဆံမရွိရင္ ဘိုင္က်သူလို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြထဲက ေျပာေနက်စကားအတိုင္း စိတ္အသိဉာဏ္ ဆင္းရဲတာ၊ စိတ္အသိဉာဏ္ မခ်မ္းသာတာ၊ စိတ္အသိဉာဏ္ မျပည့္စံုတာဟာ ဘိုင္က်တဲ့စိတ္ပဲ။
- ဘုတ္ထိုင္းစိတ္
- - ေက်ာင္းပညာေရးေလာကမွာ ဘာသာစံု စာေမးပြဲက်ၿပီး အဆင့္ေနာက္ဆံုးေရာက္သူကို ေက်ာင္းသားခ်င္းယွဥ္ရင္ ဉာဏ္ရည္ မမီလို႔ ဘုတ္ထိုင္းဆိုတဲ့ နာမည္ေပးၾကတယ္။ စိတ္ေလာကမွာလည္း စိတ္ဉာဏ္ရည္ အားနည္းတဲ့သူကို စိတ္ဘုတ္ထိုင္းသူလို႔ သတ္မွတ္ရမွာပဲ။
- ဘုန္းတန္းခိုးႀကီးစိတ္
- - ဘုန္းေတာ္အနႏၲ၊ ဉာဏ္ေတာ္အနႏၲ၊ တန္ခိုးေတာ္အနႏၲနဲ႔ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာဆိုတဲ့ စကားအရ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးတဲ့ စိတ္ပိုင္ရွင္ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ စိတ္ေတာ္ပဲ။
- ဘယ္သူမျပဳမိမိမႈစိတ္
- - မိမိျပဳလုပ္တဲ့ ကံ ကံရဲ႕အက်ိဳးဟာ မိမိနဲ႔ပဲဆိုင္တယ္။ ေစတနာေကာင္းရင္ ကံေကာင္းမယ္။ ေစတနာညံ့ရင္ ကံညံ့မယ္။
- ဘယ္သူေသေသ ငေတမာစိတ္
- - မင္းတို႔ ဒုကၡေရာက္တာ၊ ငါေရာက္တာမွ မဟုတ္တာ။ မင္းတို႔ဆင္းရဲတာ၊ ငါဆင္းရဲတာမွ မဟုတ္တာ။ မင္းတို႔ေတြ ဘာပဲ ျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ ကမာၻႀကီးပ်က္လို႔ ေသခ်င္တဲ့လူေသ ငါအသက္ရွင္ၿပီး ခ်မ္းသာဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတဲ့ ငါတစ္ေယာက္တည္း ေကာင္းစားေရး အတၱစိတ္။
- ဘြာမခတ္ေၾကးစိတ္
- - စိန္မေခၚခင္ စဥ္းစား! စိန္ေခၚၿပီးမွေတာ့ ဘာ့ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘြာေတး! ေယာင္လို႔! ဆိုၿပီး လာမေျပာနဲ႔။ အႏိုင္အ႐ံႈးအကြဲအလဲ အေျဖမထြက္မခ်င္း ပ၀ါမကူေၾကး ေရမ႐ႈေၾကး။ ယွဥ္ၿပိဳင္သူကို စိန္ေခၚစိတ္။