အကၽြမ္းတ၀င္ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- စိတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ အားထုတ္ေနတဲ့သူဟာ စိတ္ရဲ႕သဘာ၀၊ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕သေဘာေတြကို အကၽြမ္းတ၀င္ သိေနမွသာ အားထုတ္လို႔ အဆင္ေျပမယ္ဆိုတာ သိေနသင့္တယ္။
အႂကြင္းမဲ့ယံုၾကည္ေသာစိတ္
- အႂကြင္းမဲ့ မယံုၾကည္ေသာစိတ္ရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ ဘာကိုအႂကြင္းမဲ့ယံုၾကည္တာလဲ? ဆိုေတာ့ အရာရာဟာ မရွိေတာ့ဘူးနဲ႔ အဆံုးသတ္ေနတဲ့ သဘာ၀ကို ယံုၾကည္တာ။ တစ္ခုတည္းေသာစိတ္ကိုသာ အဆက္မျပတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရင္ သက္သာၿပီဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕သက္ေသကို ယံုၾကည္တာ။ လူျဖစ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အိုမယ္၊ နာမယ္၊ ေသမယ္ဆိုတဲ့ ေဖာ္ျမဴလာနဲ႔ အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ စိတ္ခ်င္းစိတ္ခ်င္း ထိၿငိၿပီး ခံစားေနၾကရတာေတြ၊ ဒုကၡမီးရဲ႕ေလာင္စာဟာ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ စိတ္ဆိုတာေတြကို ယံုၾကည္တဲ့စိတ္။
အႂကြင္းအက်န္မရွိေသာစိတ္
- ျဖစ္ေပၚလာသမွ် စိတ္ေတြအကုန္လံုးကို ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း အဆက္မျပတ္ ဆက္တိုက္ တရစပ္ျဖတ္ေနလို႔ လက္က်န္မရွိေအာင္ ရွင္းလင္းေနေသာ စိတ္အဓိပၸာယ္။
အခါမလင့္ႏိုးၾကားေနေသာစိတ္
- အျမဲတမ္း သတိနဲ႔ေနေနသူဟာ ေလာကဓံရွစ္ပါးရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြကို အခါခပ္သိမ္း ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေန တတ္တယ္။ မျပည့္စံုသူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ဆိုရင္လည္း မိမိရဲ႕စိတ္က အခမဲ့ ကူညီေရး အသင္း၀င္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါဟာ အခါမလပ္ စိတ္ကို ေလ့က်င့္ တည္ေဆာက္ထားလို႔ပဲ။
အခုဆိုေသာစိတ္
- အခုလို႔ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ေျပာေနဆဲအခ်ိန္မွာပဲ မရွိေတာ့ဘူးဆိုတာကို အရွင္းဆံုးနဲ႔ အလြယ္ဆံုး သိရွိ နားလည္ လက္ခံႏိုင္တဲ့ ဥပမာ သက္ေသစိတ္ပဲ။
အခဲမေက်ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- အႏိုင္က်င့္ညႇဥ္းဆဲသြားေလျခင္း၊ ယုတ္မာေစာ္ကားသြားေလျခင္း၊ စတဲ့ ျဖစ္ၿပီးခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ျပန္သတိရၿပီး မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနတဲ့စိတ္။ (အေဟာင္းျဖစ္သြားတဲ့အေၾကာင္းကို အသစ္အေနနဲ႔ ျပန္သတိရၿပီး ခံစားမႈတစ္ခု ျဖစ္ခြင့္ရသြား တဲ့စိတ္။)
အခံရခက္ေသာစိတ္
- ဒါဟာ အခံရခက္တဲ့ ျပႆနာပဲလို႔ မိမိဘက္က သတ္မွတ္ယူဆလိုက္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့အတိုင္း အခံရခက္ေနတာပဲ။ အေရး မႀကီးပါဘူး။ သူ႔ဘက္က သူ႔သေဘာနဲ႔သူ တစ္ဖက္သတ္ ယူဆသြားတာပဲ။ ၿပီးေတာ့လည္း ၿပီးသြားတာပါပဲ။ ငါနဲ႔ မဆိုင္ေတာ့ပါဘူးလို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ သတ္မွတ္ႏိုင္ရင္ ဒီေခါင္းစဥ္နဲ႔စိတ္မ်ိဳး မိမိစိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ခြင့္မရေတာ့ဘူး။
အခက္အခဲျဖစ္ေနေသာစိတ္
- လြယ္လြယ္ေလးပါလို႔ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ လြယ္သြားေရာ၊ အခက္အခဲလို႔ သတ္မွတ္ေနရင္ သတ္မွတ္ေနသမွ် တစ္ခ်ိန္လံုး အခက္အခဲျဖစ္ေနေရာ။ (ဒီအခက္အခဲဆိုတာ ေလာကရဲ႕သဘာ၀ဆိုရင္ အၾကာႀကီးမခံပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အၾကာႀကီးခံတဲ့အရာဟာ ေလာကရဲ႕ဘယ္ေနရာမွာမွ မရွိလို႔ပဲ။)
အခိုင္အခံ့တည္ေဆာက္ထားေသာစိတ္
- သံသရာထဲမွာ က်င္လည္ေနရတဲ့ဒုကၡအားလံုး ဒီတစ္ဘ၀မွာပဲ အျပတ္ျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ ျဖတ္မယ္လို႔ မိမိဆႏၵ၊ မိမိသီလ၊ မိမိသမာဓိ၊ မိမိအသိဉာဏ္ပညာကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်ၿပီး အထပ္ထပ္အခါခါ အားထုတ္ရင္း အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ေနတဲ့စိတ္။
အေခ်အတင္ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- သိတယ္လို႔ ထင္ထားတာေတြ၊ သိသလိုလိုျဖစ္ေနတာေတြကို တကယ့္လက္ေတြ႕ ကိုယ္တိုင္ သိက်င့္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ဟိုအသိက မွန္တယ္၊ ဒီအသိက မွန္တယ္။ ငါသိထားတာ ဟိုလို၊ တကယ္သိၾကည့္ေတာ့ ဒီလိုစသျဖင့္ အမွန္ဘက္ကို လံုးလံုးမေရာက္ခင္ စိတ္ခ်င္းစိတ္ခ်င္း ျပႆနာ ျဖစ္ေနတတ္တဲ့ စိတ္ပံုစံ။