အေက်ာ္အေမာ္ျဖစ္ခ်င္ေသာစိတ္
- ဒီစိတ္မ်ိဳးကေတာ့ လူတစ္ရာမွာ တစ္ရာ့သံုးေယာက္က ျဖစ္ခ်င္ေနၾကတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစားပဲ။ (မွတ္ခ်က္ - ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေလာင္းသံုးေယာက္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။) ျဖစ္ခ်င္တဲ့စိတ္ဆိုတာ ပိုက္ဆံမေပးရေတာ့ လူတိုင္းျဖစ္ခ်င္ၾကတာ သဘာ၀က် ပါတယ္။ တကယ္ျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ အေက်ာ္အေမာ္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့နည္းကို အေက်ာ္အေမာ္ျဖစ္ခ်င္သူက ေတြ႕ေအာင္ ရွာရမယ္။ ေတြ႕ၿပီဆိုပါစို႔။ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့နည္းကို အသံုးခ်ၿပီး လက္ေတြ႕အသံုးခ်ပါ။ ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ ႀကိဳးစားပါ။ (ေတာင္ထိပ္ေရာက္ခ်င္တာ ေတာင္ေအာက္က ေမာ့ၾကည့္ေန႐ံုပဲဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ မေရာက္ႏိုင္ဘူး။ ေတာင္တက္ရတဲ့ အရင္းအႏွီးကိုေတာ့ မိမိကိုယ္တိုင္ စိုက္ထုတ္ျမႇဳပ္ႏွံမွသာ ေတာင္ထိပ္ေရာက္မယ္။)
အက်ိဳးျပဳခ်င္ေသာစိတ္
- ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
အက်ိဳးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ မွ်တစြာေတြးေတာ စီစဥ္တတ္ေသာစိတ္။
- အမွားမကင္းတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ သဘာ၀ကို သေဘာေပါက္ၿပီး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ဘယ္ဘက္မွ မယိမ္းမယိုင္ မေစာင္းရြဲ႕ပဲ အလယ္မွာသာ စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ေပးတဲ့ အဆင့္ျမင့္ တရားသူႀကီးရဲ႕ စိတ္အဆင့္။
အက်ိဳးအျမတ္ မတြက္ေသာစိတ္
- လူသားေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိတဲ့အလုပ္ဆိုတာ ေသခ်ာေနရင္ လုပ္သင့္တယ္၊ မလုပ္သင့္ဘူး၊ စဥ္းစား မေနေတာ့ဘူး။ ေသခ်င္ ေသပါေစ လုပ္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
အေက်ာက္အကန္ျငင္းေသာစိတ္
- ဒုကၡရဲ႕အေၾကာင္းကို ထဲထဲ၀င္၀င္ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း သေဘာေပါက္ၿပီး ကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳဖူးတဲ့သူေတြဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡျဖစ္ေစမယ့္ ကိစၥေတြကို က်ဴးလြန္မိမွာ ေၾကာက္ေနတဲ့စိတ္။
အက်င့္ေကာင္းေသာစိတ္
- မေကာင္းတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္မွန္သမွ် ဖယ္ရွားၿပီး အသိနဲ႔သတိစိတ္ကို အားေကာင္းတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္ျဖစ္ေအာင္ ထပ္တလဲလဲ အားထုတ္ႏိုင္ရင္ . . . .
အက်င့္ပါသြားေသာစိတ္
- လူမွန္ရင္ ေမြးခါစတုန္းက ဘယ္လိုအက်င့္မ်ိဳးမွ ပါမလာၾကပါဘူး။ ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ မိသားစုရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနေပၚ မူတည္ၿပီး တံငါနားနီး တံငါ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုးစကားလို တစ္စံုတစ္ရာကို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္တလဲလဲ လုပ္ရင္းလုပ္ရင္း အက်င့္ပါသြားတဲ့ စိတ္တစ္ခု ရရွိသြားတာပါပဲ။ ကိုယ္ခံသိုင္းပညာကို ေလ့က်င့္ရင္း ကၽြမ္းက်င္အဆင့္တစ္ကို ေရာက္ရွိ သြားတဲ့သူဟာ သူ႔အနားမွာ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား တစ္စံုတစ္ရာျဖစ္သြားတာနဲ႔ သူ႔လက္ေျခ ခႏၶာကိုယ္အေနအထားဟာ အႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္သြားသလိုမ်ိဳး။ ေမာ္ေတာ္ကားကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ေမာင္းတတ္ေနၿပီ ဆိုရင္လည္း ကားေရွ႕မွာ တစ္စံုတစ္ခု ျဖတ္သြားတာနဲ႔ ဘရိတ္ကို ေျခေထာက္က နင္းၿပီးသားျဖစ္သြားလို႔ အႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့တာမ်ိဳးဟာ ကားေမာင္းျခင္းပညာရပ္ကို အက်င့္ပါသြားတဲ့အထိ ကၽြမ္းက်င္သြားလို႔ပါပဲ။ အက်င့္ဆိုတဲ့ စိတ္တစ္ခုဟာ အက်င့္ပါသြားတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္သြားရင္ တစ္ခါတေလ မိမိကမလႈပ္ရွားဘဲ အက်င့္စိတ္က သူ႔ဟာသူ အက်င့္ပါၿပီး လုပ္သြားတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ မိမိစိတ္ထဲကို ၾကားျဖတ္စိတ္ေတြ ၀င္မလာေအာင္ ဖယ္ရွားတဲ့ေနရာမွာ သတိစိတ္ကို အက်င့္စ႐ိုက္ ျဖစ္သြားတဲ့အထိ ထပ္တလဲလဲ ေလ့က်င့္ထားသင့္တယ္။ သတိမလြတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားတဲ့ အက်င့္သတိစိတ္ဟာ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္တဲ့ စိတ္အလုပ္မွာ ပံ့ပိုးမႈ အေကာင္းဆံုး စိတ္ခြန္အားပဲ။ သတိစိတ္ကို သတိထားၿပီး ေလ့က်င့္ရာကေန သဘာ၀စိတ္တစ္ခု ျဖစ္သြားေအာင္ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္တလဲလဲ ေလ့က်င့္ၾကည့္ရင္ သတိစိတ္က အက်င့္ပါသြားတဲ့အဆင့္ထိ ေရာက္သြားတဲ့ စိတ္အဆင့္။