အထီးက်န္စိတ္
- အမ်ားအားျဖင့္ အသက္အရြယ္ အိုမင္းလာတဲ့သူေတြဆီမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစားပါပဲ။ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ကို ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ တစ္မိသားစုလံုး ေသေၾကၿပီး မိမိတစ္ေယာက္တည္း အသက္ရွင္က်န္ခဲ့တဲ့ သူေတြဆီမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ အားေပးခ်င္တာက ဒီလိုတစ္ေယာက္တည္း ျဖစ္ေနမႈအေပၚမွာ အားမငယ္ပါနဲ႔၊ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ ေမြးလာတုန္းက မိမိတစ္ေယာက္တည္းဆိုတဲ့ သဘာ၀ကို ထိထိေရာက္ေရာက္၊ ထဲထဲ၀င္၀င္ ျပန္ငဲ့ၿပီး သိၾကည့္လိုက္႐ံုပါပဲ။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ထမင္းစားတာ၊ ေရခ်ိဳးတာ၊ အိမ္သာတက္တာ၊ ေက်ာင္းတက္တာ၊ ပညာသင္တာ၊ အဲဒါေတြ အကုန္လံုး မိမိကိုယ္တိုင္ တစ္ေယာက္တည္းပဲ လုပ္လာခဲ့တာပါ။ ဘယ္သူမွလည္း လုပ္ေပးလို႔မရပါဘူး။ ဘ၀ရပ္တည္ဖို႔လည္း မိမိကိုယ္တိုင္ပဲ ခ်ီတက္ခဲ့ရတာပါ။ တစ္ေယာက္တည္းဆိုတဲ့ သဘာ၀ကိုသိၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားႏိုင္ရင္ တစ္ေယာက္တည္း ေနတတ္လာမွာပါ။ အိုမင္းသူေတြအတြက္ သီးသန္႔ အားေပးခ်င္တာက တစ္ေယာက္တည္း အထီးက်န္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို မလိုခ်င္ဘူး။ မိသားစုနဲ႔ပဲ သိုက္သိုက္၀န္း၀န္း ေနခ်င္တာဟာ သံေယာဇဥ္၊ သမုဒယ၊ တဏွာ၊ ေလာဘစတဲ့ စိတ္ေတြရွိေနေသးလို႔ပဲ။ အဲဒီစိတ္ေတြဟာ ဒုကၡျဖစ္ေစတဲ့ စိတ္ေတြဆိုတာ သိၿပီး ဖယ္ထုတ္သင့္ပါတယ္။ ရေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး ဖယ္ထုတ္သင့္ပါတယ္။ မိမိကသာ တစ္ေယာက္တည္း အထီးက်န္ မျဖစ္ခ်င္တာ၊ မိသားစု အသိုင္းအ၀ိုင္းက မိမိကို ဖယ္ထုတ္ေနၾကပါၿပီ။ ဥပမာ - ပူမေနပါနဲ႔ေတာ့၊ စိတ္ခ်ပါ။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သက္သက္သာသာ ေနပါေတာ့ဆိုတဲ့ စကားေတြဟာ မိမိကို တစ္ေယာက္တည္း ေနဖို႔ စီစဥ္ေပးေနတဲ့ စီရင္ခ်က္ေတြပါပဲ။ မိမိအေနနဲ႔ ေနရာတကာ ၀င္ပါလို႔ မရေတာ့တာသိၿပီး တစ္ေယာက္တည္း ေနတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီးေနပါ။ အသက္ရွင္ခြင့္ ရေနေသးတဲ့ လက္က်န္အခ်ိန္ေလးမွာ သိစရာရွိတာေတြထဲက သိသင့္တာကို သိေအာင္လုပ္ဖို႔ တစ္ေယာက္တည္း ျဖစ္ေနျခင္းက အေထာက္အကူ ျဖစ္ေနတာ သိလာပါလိမ့္မယ္။
အထူးအဆန္းျဖစ္ေနေသာစိတ္
- အာ႐ံုေျခာက္ပါးေၾကာင့္ စိတ္တစ္ခုက မိမိစိတ္ကို လာထိတဲ့အခါ၊ စိတ္ကိုမထိခင္က စိတ္အေနအထားကေန လာထိတဲ့အခ်ိန္မွာ ခံစားမႈတစ္ခု ႐ုတ္တရက္ေပၚလာတယ္။ အဲဒီခံစားမႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လံႈ႕ေဆာ္တိုက္တြန္းစိတ္က ေျမႇာက္ေပးလိုက္တာနဲ႔ ထိုင္ေနရာကေန ထသြားမိတဲ့ မိမိခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ၊ ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြဟာ သူတို႔အလုပ္ သူတို႔လုပ္ၾကတယ္။ မ်က္စိက ျမင္တဲ့ကိစၥ တာ၀န္ယူတယ္။ ပါးစပ္က ျမင္သမွ်ေတြကို အသံအျဖစ္နဲ႔ ထုတ္ေပးၿပီး သီခ်င္းဆိုလိုက္တယ္။ သီခ်င္းဆိုတဲ့အခါမွာ လွ်ာက အဖိအေဖာ့ လုပ္ေပးတယ္။ လက္ေမာင္းကို ျခင္ကိုက္မွန္း သိလိုက္တာနဲ႔ သီခ်င္းဆိုတာ ရပ္ၿပီး လွမ္း႐ိုက္လိုက္တယ္။ မိမိခႏၶာကိုယ္နဲ႔ မျမင္ရတဲ့စိတ္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိေနတာေတြဟာ ေစာင့္ၾကည့္ေနရင္ ထူးဆန္းေနတာခ်ည္းပဲ။ အထူးအဆန္းသေဘာအေနနဲ႔ မသိၾကည့္လို႔သာ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ျမင္ေနက်၊ ၾကားေနက်၊ လုပ္ေနက်ဆိုတဲ့ သာမန္အဆင့္ေရာက္သြားခဲ့ရတာပဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာ သိခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ မိမိခႏၶာကိုယ္နဲ႔ မိမိစိတ္ကို သိၾကည့္ၾကည့္ပါ။
အေထ့အေငါ့လုပ္တတ္ေသာစိတ္
- ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
အထက္စီးက ဆက္ဆံတတ္ေသာစိတ္
- ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
အထက္တန္းက်ေသာစိတ္
- ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။