- အဆံုးမရွိ လြင့္ေမ်ာေနေသာစိတ္
- - မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲလို႔၊ အသိ သတိရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မရွိလို႔၊ လြင့္ခ်င္ရာလြင့္ေနတဲ့ ပစ္စလက္ခတ္ စိတ္အမ်ိဳးအစား။ (မိမိကိုယ္မိမိ သိၾကည့္လို႔ မရေတာ့တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနတဲ့ စိတ္အေနအထား။)
- အဆံုးသတ္လိုက္ေသာစိတ္
- - ျဖစ္ခဲ့သမွ် အမွားေတြခ်ည္းပဲဆိုတာကို အတိအက် သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ေနာက္ထပ္ အေတြးမွား၊ အစြဲမွား၊ အသိမွားေတြ ထပ္မျဖစ္ေအာင္ စိတ္အသိထဲက အယူအဆအမွားေတြ အကုန္လံုး ဖယ္ရွားရွင္းလင္း ခါထုတ္ၿပီး အဆံုးသတ္လိုက္တဲ့ စိတ္အသစ္။
- အေဆြခင္ပြန္းစိတ္
- - လူသားခ်င္း ခင္မင္ရင္းႏွီးစိတ္၊ စာနာစိတ္၊ ညႇာတာစိတ္၊ ကူညီစိတ္ေတြနဲ႔ လူသားအားလံုးကို မိမိေဆြမ်ိဳး၊ သူငယ္ခ်င္း၊ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြလိုမ်ိဳး သေဘာထားထားတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- အေဆြးစိတ္
- - အေဆြးဓာတ္ခံရွိတဲ့သူေတြဟာ ျမင္သမွ်၊ ၾကားသမွ်၊ အာ႐ံုေျခာက္ပါးနဲ႔ ပတ္သက္သမွ် စိတ္အကုန္လံုးကို ေဆြးစရာအျဖစ္သာ လွည့္ပတ္ ၾကံဖန္ ခံစားၿပီး ေဆြးေနတတ္တဲ့ စိတ္အေပ်ာ့စား။
- အဆြယ္ေကာင္းေသာစိတ္
-
- ေကာင္းမႈကုသိုလ္ဘက္မွာ ဒီစိတ္မ်ိဳးကို အသံုးခ်ႏိုင္ရင္ ပါလာတဲ့တစ္ဘက္သားရဲ႕ စိတ္ဒုကၡေတြ သက္သာေအာင္ အကူအညီ ေပးႏိုင္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ စိတ္အဆင့္ပဲ။ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ဘက္မွာ ဒီစိတ္မ်ိဳးကို အသံုးခ်ရင္ေတာ့ ညစ္ပတ္တဲ့ စိတ္ပဲ။
(ဥပမာ - လူကုန္ကူးဖို႔ ျဖားေယာင္း ျမႇဴဆြယ္မိတဲ့ မိမိရဲ႕လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ မိသားစုေတြ ေၾကကြဲစရာ အျဖစ္ဆိုးမ်ိဳး ျဖစ္ေစလို႔ အဆင့္နိမ့္တဲ့ ယုတ္မာစိတ္ပဲ။) - အညတရစိတ္
- - ေငြစြမ္းအား၊ ပညာစြမ္းအား ခ်ိဳ႕တဲ့သူ၊ သာမန္လူတန္းစားေတြရဲ႕ သာမန္စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- အညမညစိတ္
- - လူသားခ်င္း အျပန္အလွန္ အေပးအယူ ဆက္စပ္ႏွီးႏႊယ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ စိတ္အမ်ိဳးအစား။
- အညာမိေနေသာစိတ္
- - အယံုလြယ္တတ္တဲ့သူေတြ၊ ကိုယ္ခံအသိဉာဏ္ ဗဟုသုတနည္းသူေတြဟာ လူလိမ္လူညာေတြရဲ႕ လိမ္လည္မႈေအာက္မွာ အညာခံေနရတဲ့ စိတ္ပံုစံ။
- အညစ္အထည္းျဖစ္သြားေသာစိတ္
- - လံုး၀ ျဖဴေဖြးသန္႔ရွင္းေနတဲ့ ပိတ္စျဖဴေလးေပၚမွာ အမည္းစက္တစ္ခု စြန္းေပသြားၿပီဆိုရင္ ဘယ္လိုဖ်က္ဖ်က္၊ ဘယ္ေလာက္ ေလွ်ာ္ေလွ်ာ္ အမည္းစက္အရာေလးကေတာ့ စြန္းထင္းက်န္ေနခဲ့တဲ့ စိတ္ပံုစံ။ (မူလတုန္းက လံုး၀အျဖဴဆိုတဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္မရႏိုင္ေတာ့ဘူး။)
- အညီအမွ်ျဖစ္ေနေသာစိတ္
- - စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္သိမွတ္ေနတဲ့ စိတ္အသိေၾကာင့္ သိမွတ္ေနျခင္းရဲ႕ သိျခင္းအေပၚမွာ ေက်နပ္ေနတာ မရွိဘူး။ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့သေဘာေတြ မပါဘူး။ သိၾကည့္ေနတဲ့ စိတ္အသြားအလာေတြကို သိေနတဲ့ အသိစိတ္နဲ႔ သတိထားေနတဲ့ သတိစိတ္ အညီအညြတ္၊ မွ်မွ်တတ ျဖစ္ေနတဲ့ ေလ့က်င့္စိတ္။
- အညံ့စားစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အညံ့ခံလိုက္ရေသာစိတ္
- - ေခါင္းစဥ္ထဲမွာ စိတ္အဓိပၸာယ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
- အညြန္႔က်ိဳးသြားေသာစိတ္
- - အနာဂတ္ လူ႔ေလာကအတြက္ စြမ္းအားအသစ္ေတြနဲ႔ အက်ိဳးျပဳမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ စိတ္ေတြဟာ တက္ႂကြ ထက္သန္ၿပီး အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၾကမွာပဲ။ သူတို႔ေတြရဲ႕ ထက္သန္ေနတဲ့စိတ္ေတြကို ေနရာမွားၿပီး အသံုးခ်မိရင္ေတာ့ အသံုးခ်ခံရတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမႈက ႀကီးမားတယ္။ အဲဒီနစ္နာဆံုး႐ံႈးသြားတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ စိတ္ထဲကို ၀င္ၾကည့္ရင္ အညြန္႔ခူးစားခံလိုက္ရတဲ့စိတ္၊ အညြန္႔ခ်ိဳးခံလိုက္ရတဲ့စိတ္၊ အညြန္႔တလူလူ တက္ေတာ့မယ့္စိတ္ေတြ၊ အညြန္႔တံုးသြားသလို ပ်က္စီးသြားမွာ အေသအခ်ာပဲ။